فیکسچر ایمپلنت یک جزء کوچک و فلزی است که به صورت جراحی در استخوان فک یا فکین نصب میشود تا ریشه دندان از دست رفته یا موجود را جایگزین کند. این فیکسچرها از موادی مانند تیتانیوم ساخته می‌شوند که با بافت استخوان سازگاری بالایی دارند و اجازه میدهند بافت استخوان به طور محکم به آنها متصل شود.با این محتوا از کلینیک دندانپزشکی آراز درباره فیکسچر ایمپلنت بیشتر بدانید.
فیکسچر ایمپلنت چیست؟
فیکسچر یا پایه ایمپلنت، یک قطعه فلزی است که درون استخوان فک کاشته میشود و عملکردی شبیه به ریشه دندان مصنوعی دارد. این فیکسچرها معمولاً به شکل پیچ هستند و در یک عمل جراحی کوتاه نصب می‌شوند. این پایه‌ها از مواد سازگار با بدن ساخته شده‌اند و می‌توانند به صورت دائمی بدون تغییر در جای خود باقی بمانند. سایر قسمت‌های ایمپلنت نیز بر روی فیکسچر نصب شده و ظاهر دندان طبیعی را بازسازی می‌کنند
این قطعه، عنصر اصلی کاشت ایمپلنت دندان است و به‌عنوان پیچ یا ریشه مصنوعی دندان عمل می‌کند. این جزء کوچک از جنس تیتانیوم یا زیرکونیوم در داخل استخوان فک قرار می‌گیرد و پایه‌ای محکم برای اتصال تاج دندان مصنوعی (پروتز) فراهم می‌کند.
ساختار فیکسچر
فیکسچرهای ایمپلنت در اشکال و اندازه‌های مختلفی طراحی و تولید می‌شوند که برای کاربردهای گوناگون مناسب هستند. انواع فیکسچر بر اساس شکل به فیکسچرهای استوانه‌ای، مخروطی و لبه‌دار تقسیم می‌شوند. همچنین، بر اساس نوع اتصال، این ریشه‌های ایمپلنت به دو نوع فیکسچرهای یک‌مرحله‌ای و دو‌مرحله‌ای دسته‌بندی می‌شوند. از نظر جنس نیز، فیکسچرها از مواد تیتانیوم و زیرکونیوم ساخته می‌شوند.
مراحل جراحی ایمپلنت (فیکسچر) دندان
بررسی وضعیت دهان و دندان: دندانپزشک ابتدا یک معاینه دهانی کامل انجام می‌دهد و وضعیت سلامت دهان و دندان بیمار را ارزیابی می‌کند. در صورت نیاز به درمان‌های دیگر پیش از جراحی ایمپلنت، عکس‌های لازم گرفته میشود. همچنین، کیفیت و حجم استخوان برای اطمینان از پشتیبانی کافی ایمپلنت با دقت بررسی میشود. اگر نیاز به پیوند جزئی استخوان باشد، طرح درمان مناسبی برای بیمار ارائه میشود.
بی‌حسی یا بیهوشی: قبل از شروع کار، بیمار تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی قرار می‌گیرد. گاهی علاوه بر بی‌حسی، نیاز به آرام‌بخش نیز وجود دارد.
کشیدن دندان‌های آسیب‌دیده: دندان با دقت و ملایمت کشیده میشود تا صفحه باکال و استخوان‌های اطراف تا حد ممکن سالم و دست‌نخورده باقی بمانند.
پیوند استخوان: اگر استخوان فک به اندازه کافی ضخیم نباشد یا نرم باشد، ممکن است قبل از عمل جراحی ایمپلنت دندان به پیوند استخوان نیاز باشد. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا استخوان پیوندی باعث تولید استخوان جدید به میزانی شود که بتواند از کاشت دندان پشتیبانی کند، یا ممکن است پیوند استخوان در همان جلسه کاشت ایمپلنت همزمان انجام شود.
سوراخ کردن استخوان: در صورت عدم نیاز به پیوند استخوان، پس از کشیدن دندان، استخوان با دریل دندانپزشکی به اندازه مورد نظر سوراخ میشود و ایمپلنت داخل آن قرار داده میشود.
قرار دادن ایمپلنت و بخیه کردن لثه: ابتدا برشی کوچک در لثه ایجاد میشود تا استخوان فک در معرض دید قرار بگیرد. پس از کاشت ایمپلنت درون استخوان، لثه با دقت بخیه زده میشود.
زمان انتظار برای پیوند استخوان و ایمپلنت: پس از قرار دادن ایمپلنت، فرایندی به نام استخوان‌سازی انجام میشود که بسته به شرایط و کیفیت استخوان حدود ۶ تا ۱۲ هفته طول می‌کشد. در این مدت بیمار باید چند بار به دندانپزشک مراجعه کرده و هیچ فشاری به ایمپلنت وارد نشود. در این مدت، ایمپلنت به تدریج به استخوان پیوند می‌خورد تا ثبات ثانویه در ایمپلنت برقرار شود.
نصب اباتمنت: پس از تکمیل استخوان‌سازی، دندانپزشک پیچ روی ایمپلنت را باز کرده و قطعه‌ای به نام اباتمنت روی ایمپلنت پیچ می‌کند. اباتمنت مانند دندان تراشیده‌ای عمل می‌کند که روکش روی آن قرار می‌گیرد و پایه‌ای برای اتصال روکش است.
قالب‌گیری برای ساخت روکش: دندانپزشک قالب دندان بیمار را می‌گیرد و اندازه و رنگ تاج دندان را برای لابراتوار مشخص می‌کند تا روکش دندان ساخته شود.
وصل کردن روکش به پایه: پس از آماده شدن روکش، به دندانپزشک مراجعه کرده و روکش به ایمپلنت وصل میشود. این اتصال ممکن است با پیچ یا چسب مخصوص انجام شود.
دوره بهبودی عمل فیکسچر
پس از کاشت فیکسچر، بهبودی لثه و استخوان فک حدود ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد. این زمان به بدن فرصت می‌دهد تا به‌طور کامل با فیکسچر تطابق پیدا کرده و آن را به‌عنوان بخشی از بافت استخوانی بپذیرد. در این دوره، فرایند استئواینتگراسیون یا استخوان‌پذیری رخ می‌دهد که طی آن استخوان جدید در اطراف فیکسچر رشد کرده و آن را محکم در جای خود نگه می‌دارد. پس از اتمام این دوره بهبودی، پروتز دندان مصنوعی به فیکسچر متصل میشود. این پروتز که به شکل تاج دندان ساخته میشود، نه تنها ظاهر و عملکردی مشابه با دندان طبیعی دارد، بلکه به بیمار امکان می‌دهد تا به‌طور معمول غذا بخورد و لبخند بزند.
نکات مهم در مراقبت از فیکسچر ایمپلنت
برای پیشگیری از عفونت و مشکلاتی که ممکن است در نتیجه عدم رعایت بهداشت دهان و دندان به فیکسچر ایمپلنت و کل ایمپلنت وارد شود، به نکات زیر توجه کنید:
مصرف آنتی‌بیوتیک: پس از نصب فیکسچر ایمپلنت و بخیه زدن لثه، احتمال عفونت وجود دارد. برای پیشگیری از این مشکل، باید به‌طور مرتب آنتی‌بیوتیک تجویز شده توسط دندانپزشک را مصرف کنید.
مسواک زدن بخیه‌ها: مسواک زدن دندان‌ها و اطراف بخیه‌ها باید به‌آرامی و با ملایمت انجام شود. همچنین، غرغره آب نمک و استفاده از دهانشویه، ۲۴ ساعت پس از جراحی توصیه میشود.
اجتناب از فعالیتهای سنگین: انجام کارهای سنگین و وارد آوردن فشار زیاد ممکن است منجر به درد شدید، باز شدن بخیه‌ها و خونریزی شود. بنابراین، استراحت کافی و دوری از انجام کارهای سنگین می‌تواند از بروز این مشکلات جلوگیری کند
سوالات متداول
آیا کاشت فیکسچر برای ایمپلنت دندان ضروری است؟
دندانپزشکان معمولاً ترجیح میدهند که ایمپلنتها را همراه با فیکسچر کاشت کنند. اما در برخی موارد، استخوان فک بیمار تراکم کافی برای این کار ندارد و پیوند استخوان نیز ممکن نیست. در چنین شرایطی از روش ایمپلنت زیگوماتیک استفاده میشود که نیازی به کاشت فیکسچر در استخوان لثه ندارد.
مدت زمان جوش خوردن فیکسچر و استخوان فک چقدر است؟
مدت زمان جوش خوردن ایمپلنت با استخوان فک بستگی به وضعیت سلامتی بافت لثه و تراکم استخوان فک دارد. به‌طور معمول، جوش خوردن فیکسچر و استخوان فک پایین حدود ۵ ماه و برای فک بالا حدود ۳ ماه طول می‌کشد.
چگونه از فیکسچر ایمپلنت مراقبت کنیم؟
رعایت توصیههای دندانپزشک، مصرف آنتیبیوتیکها و مسکنهای تجویز شده، مسواک زدن ملایم، استفاده از دهانشویه آبونمک، پرهیز از فعالیتهای سنگین، استراحت کافی، دوری از استرس، پرهیز از خوردن خوراکیهای سفت و عدم دست زدن به محل بخیه فیکسچر از مهمترین اقداماتی هستند که میتوانید برای حفظ سلامت فیکسچر ایمپلنت انجام دهید.
