درپاسخ به این سوال که آیا ایمپلنت دندان باعث سرطان میشود؟ سوالی که در ذهن بسیاری از بیماران هنگام در نظر گرفتن این روش درمانی برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته شکل می‌گیرد. ایمپلنت‌های دندانی، عموماً از تیتانیوم ساخته می‌شوند و به‌عنوان یک راه‌حل دائمی و مؤثر شناخته می‌شوند.
در شرایط معمول، ایمپلنت‌های دندانی سرطان‌زا نیستند. پایه‌های ایمپلنت‌ها عمدتاً از تیتانیوم ساخته می‌شوند که با بافت‌های اطراف استخوان فک به خوبی سازگار هستند و به ندرت واکنش‌های نامطلوب ایجاد می‌کنند. اما آیا این ایمپلنت‌ها ممکن است خطرات بلندمدتی برای سلامت بدن داشته باشند؟ در این مقاله از کلینیک دندان پزشکی فوق تخصصی آراز، به بررسی این مسئله می‌پردازیم.
آیا ایمپلنت دندان باعث سرطان میشود؟
آیا ایمپلنت دندان باعث سرطان میشود؟ایمپلنت دندان به‌عنوان یک روش ایمن و مؤثر برای جایگزینی دندان‌های از بین رفته شناخته میشود و در شرایط معمولی سرطان‌زا نیست. پایه‌های ایمپلنت‌ها معمولاً از تیتانیوم ساخته می‌شوند که با بافت‌های اطراف استخوان فک سازگار هستند و به‌ندرت واکنش‌های نامطلوب ایجاد می‌کنند. استفاده از ایمپلنت‌هایی که توسط مراجع بهداشتی معتبر تأیید شده‌اند، می‌تواند خطرات احتمالی را کاهش دهد. در موارد نادر، برخی افراد ممکن است واکنش‌های آلرژیک یا حساسیت نشان دهند، اما این موارد غیرسرطانی هستند. به‌طور کلی، ایمپلنت‌ها به خودی خود سرطان‌زا نیستند، مگر اینکه فرد پیش از این دارای سرطان لثه یا دهان باشد.
اگرچه برخی مطالعات به ارتباط میان جراحی ایمپلنت دندان و سرطان اشاره کرده‌اند، شواهد هنوز قطعی نیست. در ادامه عوامل موثر بر این ارتباط ذکر شده است:
ترکیب مواد: ایمپلنت‌های دندانی اغلب از موادی مانند تیتانیوم یا زیرکونیا ساخته می‌شوند که به‌طور کلی زیست‌سازگار هستند. با این‌حال، ممکن است این مواد در بدن واکنش‌های التهابی ایجاد کنند که می‌تواند به بروز سرطان منجر شود. اگر بدن به‌طور مداوم به این مواد واکنش نشان دهد، شرایطی فراهم میشود که احتمال مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های سرطانی را افزایش می‌دهد.
التهاب مزمن: برخی محققان معتقدند که التهاب مزمن به‌دلایل مختلفی از جمله بهداشت ضعیف دهان و دندان یا پری‌ایمپلنتیت (التهاب اطراف ایمپلنت) می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. التهاب مزمن می‌تواند باعث آسیب به بافت‌ها و سلول‌ها شود که به تغییرات سلولی و رشد غیرقابل کنترل آنها (سرطان) منتهی می‌گردد.
ایمپلنت دندان چه خطراتی دارد؟
عمل جراحی کاشت ایمپلنت دندان ممکن است با خطرات و عوارض مختلفی همراه باشد که شامل موارد زیر می‌شوند:
احتمال عفونت بعد از جراحی ایمپلنت: ایمپلنت‌های دندانی با جراحی کاشته می‌شوند و همانند هر جراحی دیگری، احتمال عفونت وجود دارد. مراقبت‌های مناسب قبل و بعد از عمل می‌تواند این خطر را به حداقل برساند، اما هنوز احتمال وجود دارد. علائم عفونت شامل قرمزی یا تورم در ناحیه اطراف ایمپلنت، حساسیت هنگام گاز گرفتن، تب و درد مداوم پس از چند روز از کاشت ایمپلنت می‌باشد. اگر این علائم را تجربه کردید، فوراً با دندانپزشک تماس بگیرید تا مشکل را پیش از بدتر شدن درمان کند.
آسیب به لثه، استخوان و عروق خونی: طی جراحی ایمپلنت، لثه‌ها یا رگ‌های خونی ممکن است آسیب ببینند و باعث شل شدن ایمپلنت و آسیب به بافت اطراف شوند. در صورت درد دائمی یا شل شدن ایمپلنت، فوراً با پزشک مشورت کنید.
شل شدن ایمپلنت: این عارضه معمولاً در بلندمدت و به‌دلیل عدم پیوند صحیح ایمپلنت با استخوان یا فشارهای بیش از حد به ایمپلنت رخ می‌دهد.
آسیب عصبی: بی‌حسی یا سوزش در دهان، صورت یا لثه‌ها می‌تواند نتیجه آسیب عصبی باشد. اگر این حالت‌ها را تجربه کردید، فوراً به دندانپزشک اطلاع دهید.
مشکلات سینوسی: قرار دادن اشتباه ایمپلنت در ردیف بالایی لثه ممکن است به مشکلات سینوسی منجر شود.
شکستگی ایمپلنت: شکستگی ایمپلنت در اثر نیروهای شدید رخ می‌دهد. برای جلوگیری از این وضعیت، از جویدن غذاهای سفت خودداری کنید.
حساسیت به اجزای ایمپلنت: این عارضه ممکن است به‌دلیل واکنش‌های آلرژیک یا حساسیت به مواد استفاده‌شده در ایمپلنت رخ دهد.
سلامتی کلی بدن: شرایط کلی سلامتی بدن می‌تواند بر عوارض جانبی کاشت ایمپلنت تأثیر بگذارد. بیماری‌هایی مانند دیابت و پوکی استخوان می‌تواند باعث تحلیل رفتن استخوان‌ها شود.
آیا در صورت ابتلا به سرطان دهان می توانید ایمپلنت دندان انجام دهید؟
سیستم ایمنی شما به منظور مبارزه با سرطان تغییر می‌کند و می‌تواند مستعد ابتلا به عفونت‌ها باشد. اگر پس از شیمی‌درمانی زود ایمپلنت دندان بگذارید، ممکن است بدن نتواند با عفونت مبارزه کند و ایمپلنت ناکام بماند. سرطان معمولاً با جهش‌های ژنتیکی ایجاد میشود و باعث رشد غیرقابل کنترل سلول‌ها میشود. در حالی که ایمپلنت‌های دندانی ممکن است باعث التهاب لثه شوند، همان نوع آسیب ژنتیکی را که مسئول توسعه سرطان است، ایجاد نمی‌کنند.
در واقع، ایمپلنت‌های دندانی رشد بافت استخوانی جدید را تحریک کرده و به بهبود بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان کمک می‌کنند. پوسیدگی دندان و بیماری لثه از بیماری‌های شایع دهان و دندان هستند که می‌توانند منجر به از دست دادن دندان شوند. ایمپلنت دندان یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته است و به جلوگیری از تخریب دندان‌های دیگر کمک می‌کند.
سرطان دهانی چیست؟
سرطان دهانی یک نوع سرطان است که در بافت‌ها و سلول‌های موجود در دهان و تقریباً در هر بخشی از دهان ایجاد میشود. این نوع سرطان می‌تواند در لب‌ها، زبان، لثه، حنجره، ناحیه‌های تولید بزاق و دیگر مناطق دهانی پدید آید. سرطان دهانی معمولاً به علت تجمع سلول‌های پرولیفراتیو (سلول‌هایی که به صورت غیرمعمول رشد و انقسام می‌کنند) در این مناطق ایجاد میشود.
عواملی مانند مصرف تنباکو، مصرف الکل، عدم بهداشت دهانی، عفونت با ویروس‌های HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) و تغذیه نامناسب می‌توانند به افزایش خطر ابتلا به سرطان دهانی منجر شوند. علائم سرطان دهانی می‌توانند شامل زخم‌ها، قرمزی، سفیدی، خونریزی، درد، یا تغییر در تازگی تغذیه، تلخی یا بوی دهان باشند.
چه افرادی به سرطان دهان مبتلا می‌شوند؟
مصرف تنباکو: افرادی که سیگار می‌کشند یا از تنباکوهای دیگر مانند پیپ، سیگار برگی یا شیشه استفاده می‌کنند، خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان دهان دارند. تنباکو حاوی مواد شیمیایی مضری است که به بافت‌های دهان آسیب می‌زنند.
مصرف الکل: مصرف بیش از حد الکل نیز خطر سرطان دهان را افزایش می‌دهد.
بهداشت دهانی نامناسب: عدم مراقبت منظم از دهان، به‌ویژه در ترکیب با عادات بد دهانی مانند مصرف غیرمنظم مواد شیرین، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد.
عفونت‌های ویروسی: عفونت با ویروس‌هایی مانند HPV (ویروس پاپیلومای انسانی) می‌تواند خطر سرطان دهان را افزایش دهد.
تغذیه نامناسب: تغذیه نامناسب و کمبود مواد غذایی مهم نیز می‌تواند خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش دهد.
تاریخچه خانوادگی: در برخی موارد، داشتن تاریخچه خانوادگی از سرطان دهان می‌تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.
توصیه میشود افراد بهداشت دهان خود را مرتباً رعایت کرده و از عادات مضری مانند مصرف تنباکو و الکل خودداری کنند. همچنین، کسانی که در گروه‌های خطر قرار دارند باید به دندانپزشکی مراجعه کرده و برنامه‌های پیشگیری و افزایش آگاهی را پیگیری کنند.
التهاب لثه و کارسینوما دهان
ارتباط مستقیمی بین التهاب لثه و کارسینومای دهان (سرطان دهانی) وجود دارد. التهابات مزمن لثه، مانند پریودنتیت (عفونت لثه)، می‌توانند به مرور زمان منجر به تغییرات بافت‌های دهانی شوند و خطر ابتلا به کارسینومای دهان را افزایش دهند.
دلایل این ارتباط عبارتند از:
التهاب مزمن: پریودنتیت ممکن است به مدت طولانی ادامه یابد و باعث تحریک و آسیب به بافت‌های دهانی شود. این التهاب می‌تواند به مرور زمان منجر به تغییرات سلولی و رشد سلول‌های سرطانی گردد.
التهاب ویروسی: برخی ویروس‌ها مانند HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)، که در عفونت‌های لثه نیز یافت می‌شوند، می‌توانند به رشد سلول‌های سرطانی در دهان کمک کنند.
آسیب به DNA: التهابات مزمن ممکن است به آسیب‌های DNA در سلول‌های دهانی منجر شوند که یکی از مراحل اصلی ایجاد سلول‌های سرطانی است.
بنابراین، حفظ بهداشت دهانی مناسب، پیشگیری و مدیریت التهابات لثه، و مراجعه منظم به دندانپزشک برای درمان و پیگیری بسیار حائز اهمیت است. در صورت مشاهده علائم غیرعادی مانند زخم‌ها، خونریزی، تغییر رنگ یا شکل بافت‌های دهانی، باید به دندانپزشک مراجعه کرده و ارزیابی و تشخیص تخصصی دریافت کنید. این اقدامات به پیشگیری از خطر ابتلا به کارسینومای دهان و درمان به موقع کمک می‌کنند.
چگونه احتمال ارتباط ایمپلنت دندان و سرطان را کاهش دهیم؟
حفظ بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک از موارد ضروری برای پیشگیری از عوارض مرتبط با ایمپلنت‌ها است. بیماران باید دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط دندانپزشک را برای مراقبت‌های بعد از جراحی رعایت کنند تا خطر عفونت و سایر عوارض به حداقل برسد.افرادی که قصد انجام ایمپلنت دارند، باید با دندان‌پزشکان متخصص و واجد شرایط مشورت کنند تا عوامل خطر فردی آنها ارزیابی شده و بهترین طرح درمانی برایشان تعیین شود. دندان‌پزشکان می‌توانند توصیه‌های شخصی‌سازی‌شده‌ای را بر اساس وضعیت سلامت دهان و دندان و سوابق پزشکی بیمار ارائه دهند.
سایر عوارض ایمپلنت دندان
ایمپلنت می‌تواند عوارضی داشته باشد که نادر هستند و کم پیش می‌آید اتفاق بیفتند. در صورت بروز هم معمولاً موقتی هستند و به مرور رفع می‌شوند. از عوارض ایمپلنت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حساسیت دندان به گرما یا سرما
- عفونت و التهاب
- درد
- کهیر
- اگزما
- خارش
- تب
در برخی موارد هم گزارش شده است ایمپلنت‌های تیتانیومی منجر به مشکلات ریوی و تنفسی می‌شوند. این مشکلات در مواردی رخ می‌دهد که فرد حساسیت بیش از حد و غیرطبیعی به مواد دارد و احتمالاً مشکلات سلامتی دیگری را هم تجربه می‌کند. اگر ایمپلنت دندان توسط یک متخصص با بهترین مواد انجام شود، مشکلی پیش نخواهد آمد.
مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان
افرادی که ایمپلنت دندان را انجام داده‌اند برای مراقبت های بعد از ایمپلنت دندان، باید در ۲۴ ساعت اول پس از عمل، نکات زیر را رعایت کنند:
رژیم غذایی: در ۱۲ ساعت ابتدایی بعد از جراحی، از مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای داغ پرهیز کنید و فقط نوشیدنی‌های سرد بنوشید. همچنین، رژیم غذایی شما باید نرم، سبک و سرد باشد.
کمپرس یخ: برای کاهش تورم، محل جراحی را تا ۱۲ ساعت پس از عمل به طور متناوب با یخ خنک کنید.
مدیریت خونریزی: در صورت بروز خونریزی، یک تکه گاز استریل را بر روی محل قرار داده و به مدت ۲۰ دقیقه فشار دهید. اگر خونریزی ادامه داشت، بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید.
اجتناب از مشروبات الکلی و سیگار: از مصرف مشروبات الکلی و سیگار به‌طور کامل خودداری کنید.
برای دیدن موارد بیشتر مراقبت های بعد از ایمپلنت کلیک کنید
نتیجه‌گیری
برخی افراد گمان می‌کنند تیتانیوم در ایمپلنت‌ها ممکن است سرطان‌زا باشد، اما این تصور نادرست است و هیچ پایه علمی ندارد. تحقیقات نشان داده‌اند که هیچ شواهدی برای تأیید این ادعا وجود ندارد. تیتانیوم یک ماده زیست‌سازگار است و بدن آن را پس نمی‌زند، که نشان‌دهنده سازگاری کامل این ماده با بدن انسان است. برای اطمینان بیشتر، می‌توانید با دندانپزشک خود مشورت کنید و نگرانی‌های خود را با او مطرح کنید.
